حکم نمازخانه‏های اماکن عمومی و ادارات

سؤال: در بازار، اماکن عمومی و بعضی ادارات، اتاقی به عنوان نمازخانه اختصاص داده می‏شود و بعد از مدتی اتاق مذکور به مغازه یا اتاق بایگانی و ... تبدیل می‏شود و جای دیگری برای نماز اختصاص می‏یابد. آیا تبدیل نمازخانه شرعاً جایز است؟ جواب: حکم نمازخانه با مسجد شرعی متفاوت است؛ مسجد شرعی جایی است که زمینش برای همیشه وقف شده و در آن محل مسجد بنا شده است و پس از اقامه نماز در آنجا، مکان مذکور برای همیشه مسجد می‏ماند و هیچ کس حق تصرف در آن را ندارد و آن قسمت از زمین تا آسمان حکم مسجد را دارد و حتی از قسمت بالای مسجد نمی‏توان برای کار دیگری استفاده کرد. اما نمازخانه، محلی را می‏گویند که موقتاً برای ادای نماز اختصاص می‏دهند، چنان‏که در صحرا و بیابان یا در منازل جایی در نظر گرفته می‏شود و در آنجا نماز خوانده می‏شود؛ چنین محلی حکم مسجد شرعی را ندارد، لذا تغییر کاربری آن نیز اشکال ندارد. قال العلامة العثمانی: إنّ المواضع التی یصلی فیها المسلمون فی البلاد الغربیة علی قسمین؛ اجتماعاتهم الدینیة دون أن یجعلوه مسجداً فقهیّاً بأن یقفوا ذلک المحل و البناء کمسجد و لذلک ربّما لیسمّونها «المراکز الاسلامی» أو«دارصلوة» أو «دارجماعة» و لایسمّونها مسجداً. و إن الأمر فی هذه المواضع سهل میسور لأنّها و إن کانت تستعمل للصلوة فیها، لیست مساجداً شرعیة، لأن أهلها لم یجعلوها مسجداً، فکلما أراد أهلها أن یبیعوا هذه المواضع لمصالح المسلمین جاز لهم ذلک بالإجماع. والله أعلم بالصواب. [حکم الاوراق النقدیة، شرح تنویر الابصار257/5]. منبع: ندای اسلام، شماره: 39-40